In Soulful Devotion, Glimmers of Doom

De wind waait

Geregisseerd doorHayao Miyazaki

Animatie, Biografie, Drama, Geschiedenis, Romantiek, Oorlog

PG-13

2u 6m

De Japanse animator Hayao Miyazaki is al lang gefixeerd in de lucht en plaatst de ene film na de andere in het rijk van fantasievolle vlucht, van Nausicaa of the Valley of the Wind tot Kiki's Delivery Service tot de onderschatte Porco Rosso (over een vliegende aas uit de Eerste Wereldoorlog die verandert in een varkensman). Mr. Miyazaki blijft betoverd door het idee om in de lucht te zijn, waar animatie zich vrijelijk voor leent, aangezien hij kleine meisjes, kastelen en zelfs zwijnen op de vlucht heeft gestuurd. De Wind stijgt , zijn nieuwste film, vertelt het fictieve verhaal van Jiro Horikoshi, een begaafde luchtvaartingenieur die historisch gezien opmerkelijk - of berucht - is voor het ontwerpen van dodelijke gevechtsvliegtuigen die door Japan werden gebruikt in de Tweede Wereldoorlog. Mr. Miyazaki's lyrische kroniek van het creatieve proces van de uitvinder en zijn aangrijpende romance herinnert ons eraan dat in de hoogte blijven een beladen onderneming is. Maar zelfs hierin film over een in beslag genomen kunstenaar van de zwevende wereld, kunnen voorgevoelens van de rampzalige gebeurtenissen die komen gaan niet geheel ontbreken.

Jiro is een natuurlijke en pretentieloze oplosser van allerlei technische uitdagingen. Hij ziet de veelbelovende mogelijkheden die een visgraat suggereert voor een vliegtuigvleugel, en met zijn vertrouwde rekenliniaal maakt hij een spalk voor de gewonde verzorger van een meisje genaamd Nahoko, een mede-treinpassagier, nadat de verzorger gewond is geraakt in de verwoestende aardbeving in 1923 . De weergave van de ramp is typerend voor Miyazaki's virtuoze techniek: de aarde barst los met kabbelende, gammele bewegingen, oprijzend en knapped als een tapijt terwijl het kunstig organische geluidsontwerp kreunt en boert.

De plot van The Wind Rises is episodisch en volgt Jiro van het ene project naar het andere, waarbij hij het creatieve proces uitbeeldt door middel van plotselinge reeksen die zijn droomleven suggereren. Hoewel zijn dagen kunnen worden doorgebracht aan een tekentafel onder toezicht van een welwillende trol van een baas, komen zijn inspiraties in lucide visioenen en spelvormen. De luchtpionier Gianni Caproni, zijn besnorde mentor, levert een pittig, wijs perspectief tijdens Jiro's stops en begint aan zijn projecten.

Een bubbel die niet lang zal duren: Hayao Miyazaki's nieuwe film, The Wind Rises, gaat over een jonge ontwerper van gevechtsvliegtuigen.Credit...Studio Ghibli/Walt Disney Afbeeldingen

Het hart van de film ligt in Jiro's innovatieve carrière en in zijn ontroerende band met Nahoko. Ze kruisen elkaar opnieuw in een bergresort dat ze bezoekt als tuberculosepatiënt in het gezelschap van haar vader (die, in een onhandig detail, Jiro's lopende gang lijkt te delen). Indachtig haar ziekte, trouwen Jiro en Nahoko snel, en hun relatie wordt gevormd door hun slinkende tijd samen. Na een hoestbui is het hare in feite het enige bloed dat we zien, misschien opmerkelijk in een film over gevechtsvliegtuigen.

Tussen de aardbeving en Jiro's soms apocalyptische dromen, lijken de fantasievolle sequenties van de film in te spelen op het onrustige onbewuste van Japan, alsof ze anticiperen op de komende rampen. Die geschiedenis heeft kritiek opgeleverd in Japan, waar sommigen de film als antipatriottisch hebben bestempeld, en heeft geleid tot een zekere voorzichtigheid in de marketing in de Verenigde Staten vanwege de sympathieke behandeling van de maker van een machine die is gebruikt bij de aanval op Pearl Harbor en in kamikaze missies.

Maar net als bij Isao Takahata's Grave of the Fireflies, over twee kinderen die overleefden te midden van de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog, zou het moeilijk zijn om te beweren dat het onderwerp van de film van dhr. Miyazaki cavalier werd aangegrepen. Het is een weloverwogen keuze, aangezien de heer Miyazaki zich ervan bewust is dat het proces van de uitvinder niet noodzakelijk gericht is op morele implicaties.

De heer Miyazaki, 72, heeft met meer beslistheid dan in eerdere verklaringen verklaard dat The Wind Rises zijn laatste film is. En net als Shakespeares Tempest voelt het deels als een afsluitende reflectie op schepping en vernietiging. Zijn sonische rust en meestal ingetogen palet, ongebruikelijk voor een opvallende colorist als Mr. Miyazaki, zijn bijna zenuwslopend. Maar Jiro's wereld is niet immuun voor ontreddering, en meneer Miyazaki onderbreekt dit idyllische uitzicht met het ontstoken rood van een vuur op een universiteit en van Nahoko's bloed.

Toch is Jiro's hoofd uiteindelijk in zijn werk en de kostbaar omhulde liefde van zijn vrouw, niet de wereld in het algemeen. En net zoals we weten dat er een einde komt aan het geluk van Jiro en Nahoko, zo zijn we ons er ook van bewust dat de zeepbel waarin hij zwoegt niet eeuwig zal duren. Maar Mr. Miyazaki geeft Jiro's leven en dromen weer met lyrische elegantie en pijnlijke ontroering. Op een gegeven moment adviseert Caproni Jiro dat artiesten 10 jaar creativiteit hebben. Toch onderstreept The Wind Rises, met zijn complexe diminuendo, de veel langere, rijkelijk creatieve odyssee van Mr. Miyazaki.